We worden weer besodemieterd . . . .

De economische crisis lijkt voorbij, tijd dat de rekening wordt opgemaakt. En, ja hoor, hoe krijgen ze het voor elkaar, de gepensioneerden gaan die rekening betalen. Waarom is dat volgens “die enge man” Donner nodig? Simpel toch, de populatie vergrijst, we worden allemaal ouder, de pensioenfondsen moeten dus meer gaan uitkeren! Het aantal werkenden wordt relatief gezien kleiner, en die kunnen dat niet meer opbrengen. Er ontstaat een gat tussen de inkomsten en uitgaven, dus moeten we de koek opnieuw gaan herverdelen, en zijn we genoodzaakt minder pensioen uit te keren! Geen speld tussen te krijgen?

Hoezo minder opbrengen? Hoezo herverdelen, dat is toch onze koek. Een modale deelnemer legt gedurende 35 jaar gemiddeld 15% van zijn bruto loon (excl.franchise) in. Met een rekenrente van 4% hebben die oudjes de pensioenkas allemaal gespekt met 225.000 euro. Voor ieder afzonderlijk is dat gewoon zijn geld, wat hij toevertrouwd heeft aan een hooggeacht pensioencollege, dat bestaat uit werkgevers en vakbonden.

Pensioen is heel gewoon en heel simpel uitgesteld loon, meneer Donner. Heel vroeger vond men dat arbeiders hun financiële zaakjes niet goed op orde hadden, dus moesten ze tegen zichzelf in bescherming worden genomen, om na hun werkend bestaan niet te hoeven bedelen. Er werd een gedeelte van dat loon ingehouden voor later. Nou bedankt hoor! Maar dat is niet het enige, die werknemer die 35 jaar 15% van zijn salaris verplicht heeft moeten storten, zou volgens de gemiddelde levensverwachting nog zo’n 15 jaartjes van zijn pensioen kunnen gaan genieten. Dat was gegarandeerd op 70% van zijn laatstgenoten salaris. Gecorrigeerd met zijn AOW-tje betekent dat een aanvullend pensioentje van gemiddeld 430 euro per maand. Even rekenen, 15 jaar maal 12 maanden maal 430 euro . . . . dat zijn zo’n 77.500 euro! Verrekt, waar is de rest van die 225.000?? Ja ja, zo moet je niet rekenen sukkel, daar gaan nog beheerskosten vanaf en niet iedereen wordt slechts 80 jaar.

Hierboven is kort samengevat hoe ons pensioenstelsel werkt en wat gewoon goed moet kunnen functioneren, maar waar gaat het nou mis? Ik heb het genoegen beleefd om een paar jaar als vakbondsvertegenwoordiger in een College van Beheer te mogen meedraaien. Constant werd je meegezogen in die eindeloze integrale financiële risico-analyse, en regelmatig kregen we economen, actuarissen, econometristen en beleggingsdeskundigen op bezoek. Al snel kreeg ik in de gaten waar de schoen wringt, niet bij de premie die de werknemers moeten inleggen, nee, gewoon afpakken die handel. Nee, het werkgeversdeel blijkt afhankelijk te zijn van het financiële resultaat van het pensioenfonds. Gaat het goed met de beleggingen, dan hoeft men niet bij te storten, gaat het wat minder, juist, dan moeten ze de portemonnee trekken. In het algemeen was het zo dat “risicovolle” beleggingen hoog renderen, en kiest men "behoudend" voor vastrentend als we dat risico niet willen lopen.

Dus je raadt het al, de werkgevers wilden héél graag meer in aandelen, en in die tijd was men in Amerika die bekende ballon aan het opblazen. Het werd tijd voor een ALM-studie, er moet gekeken worden naar Asset- en Liability-Management. Een verschrikkelijk duur en arrogant gezelschap gaat in opdracht van de werkgever aan de slag. En een oud gezegde is “wiens brood men eet diens woord men spreekt”. Een waarheid als een koe, en dat geldt nog steeds. Ik had in de avonduren een opleiding afgerond als statistisch analist en een paar jaar bedrijfseconomie gedaan, en ben geboren met een natuurlijk talent voor rekenen. Mijn persoonlijke analyse paste op een A-4-tje en lag beschamend langs een dik glanzend, kleurrijk en peperduur rapport bij de presentatie. Drie mannen in streepjespakken met toen al perfecte beamer-shows wist ons dommeriken ervan te overtuigen dat er slechts één conclusie was: meer aandelen!
In de rondvraag moest ik alle moed bijeen schrapen, en iedereen even dringend aankijken en verzoeken slechts vijf minuten naar mij te willen luisteren. Mijn statement was dat als zowel werkgever als werknemer zijn premie zou inleggen, dat een gespreide belegging en een rente van 4% voldoende bleken voor een ontspannen en verzekerde oude dag voor iedere deelnemer. Je raadt het al, zelfs mijn collega’s van de andere vakbonden, die altijd toch wel overtuigd zijn geweest van mijn objectiviteit en van mijn rekenkunsten, deden plotseling alsof ik niet meer bestond. De drie boeven in streepjespakken lachten geheel overbodig mogelijke twijfel bij mijn collega’s weg, ik stond met mijn correcte analyse voor paal. Uiteraard heb ik ook meteen bedankt voor het College van (wan)Beheer.

In de achterliggende periode heb ik een paar telefoontjes gepleegd om op die momenten te memoreren dat mijn vodje papier meer toekomstvisie bleek te hebben dan dat dikke gelikte peperdure rapport. Maar ja, wie zou ik nu nog moeten bellen, en ja, wat is je gelijk na méér dan tien jaar nog waard.

Niks, helemaal niks! Maar één ding is wel zeker, we worden voor de zoveelste keer op een ongelooflijke manier besodemieterd. Maar realiseer je: Pensioen is simpelweg uitgesteld loon, waar je recht op hebt! De jongeren hoeven niet voor de gepensioneerden te betalen. Die hebben dat zelf gespaard, alleen . . . we hebben het aan de verkeerden toevertrouwd!! Wees gewaarschuwd . . . .